woensdag 29 oktober 2014, 23:31 door Albert ter Harmsel | 12.646x gelezen | 5 reacties
Om maar met de deur in huis te vallen: Dit is een mooi boek. Waarom je het aan zou moeten schaffen? Omdat je met dit boek in de hand leert om beter naar foto's te kijken. En, ondanks de insteek van dit boek, vooral naar je eigen foto's!
Volgens de introductie is het boek bedoeld voor mensen die foto's gaan bespreken op de clubavond van de fotovereniging. Maar dit boek gaat lang niet alleen over het bespreken van foto's op fotoclubs.
Vier pijlers
Het eerste en leeuwendeel van het boek behandelt de 'vier pijlers van fotobespreking': beschrijven, analyseren, interpreteren en waarderen.
1. Beschrijven
Beschrijf in eerste instantie gewoon eens wat je precies op de foto ziet. Concreet, gedetailleerd. Doe het eens bij alle foto's die je ziet en je kijk wordt meteen anders. Beantwoord vragen als 'Wat zie ik op de foto?' en 'Wat is er vermoedelijk aan de hand?'. Als je de beschrijving hebt afgerond is dat een goede basis voor de andere pijlers.
2. Analyseren
Belangrijk onderdeel van het analyseren van een foto zijn de beeldelementen. Deze beeldelementen zijn het echte gereedschap van de fotobespreker. Persoonlijk vind ik dit het mooiste deel van het boek.
De auteurs gaan in op deze onderwerpen: Compositie, lijnwerking, kadrering, herhaling en ritmiek, ruimte en perspectief en tijd.
Ook de toon van het licht en de verdeling van licht en donker komen aan de orde. Daarnaast gaan de auteurs, Brongers en Ophof, in op kleurgebruik, materiaal van de foto en ook de presentatie (beamer, prints).
Ze bespreken ook de technische aspecten van een foto en eventueel toegepaste fotomanipulatie.
Bij de hier behandelde onderdelen worden ook boeken genoemd die bruikbaar zijn om dieper in bepaalde onderwerpen te duiken.
3. Interpreteren
Bij de interpretatie kom je natuurlijk een beetje los van de foto. Hier blijkt ook hoe belangrijk de eerste twee pijlers zijn. Als de beschrijving en analyse te ver van de foto afdwalen dan slaat een interpretatie al helemaal nergens meer op.
Bij de interpretatie kun je kiezen voor verschillende invalshoeken. Als eerste kun je kijken naar onderwerp (wat staat er op de foto?), genre (landschap, natuur, portret enzovoort) of thema van de foto. Bij een thema kun je denken aan begrippen als demonstratie, milieuvervuiling, vluchtelingenstromen, onrecht, ebola-epidemie).
Een andere insteek is om te kijken naar de boodschap van de foto. Welke bedoeling heeft de fotograaf gehad bij het maken van de foto? Wil hij de kijker informeren? Of alleen zijn mening uiten? Heeft hij de bedoeling om een kwaliteitsfoto te maken? Of wil hij aandacht trekken voor zich zelf of een bepaald onderwerp? Wil hij met de foto iets bereiken?
Ook kun je de vraag stellen naar de betekenis van de foto? Betekent de gebroken ruit dat de mensen arm zijn? Is de eigenaar van een kunstgebit altijd oud? Gebruikt de fotograaf symboliek zoals die in de schilderkunst gebruikt wordt?
4. Waarderen
Dit onderdeel is het lastigste, zeker als je voor een volle zaal staat met een lieve oude man als fotograaf die 'echt zijn beste werk' laat zien en die je dus niet de grond in wilt boren. Wees naar jezelf heel kritisch maar spaar de anderen.
Belangrijk voor je waardeoordeel is wel wat de fotograaf eigenlijk wilde met de foto. Wilde hij domweg de werkelijkheid weergeven, bij voorbeeld hoe lang een haai is? Of wilde hij zijn afkeer van de Japanse haaienvangers uitdrukken? Misschien hoopte hij wel dat de Verenigde Naties op basis van zijn foto de regels voor haaienjacht ging veranderen.
Of dacht hij helemaal niet aan de inhoud maar wilde hij alleen laten zien hoe mooi de kleur rood van het haaienbloed afstak tegen het grauwe van de vissersboot? Vraag eerst eens naar de bedoeling en oordeel daarna pas. En altijd mild.
Praktisch: opdrachten en werkvormen
Een mooi aspect van dit boek is dat er opdrachten instaan waarmee de lezer zelf aan de slag moet (of in elk geval kan). In het veel kleinere tweede deel worden een aantal werkvormen besproken.
Hier wordt ingegaan op praktische vragen zoals: losse foto's of series bespreken? Spreker van binnen de club of van buiten? Beamer of afdrukken? Wat is de rol van de gespreksleider? Plenaire of groepsbespreking? Gerichte bespreking aan de hand van de vraag van de fotograaf 'Wat vinden jullie van (de compositie/kleuren/zeggingskracht van) deze foto?'
Dit boek is zeker geschikt voor de bespreking van foto's op fotoclubs.
Maar het is ook erg bruikbaar voor iedereen die een keer kritisch naar zijn eigen foto's wil kijken om op die manier de kwaliteit te verhogen. Leerzaam en leuk.
Aanschaffen
Het boek 'Over foto's gesproken. Een inleiding.' is geschreven door Hans Brongers en Simon Ophof. Het boek is niet in de winkel te koop, maar wel te bestellen bij de Fotobond.
Als je lid bent van de Fotobond betaal je 19 euro, als niet lid betaal je 25 euro (inclusief verzending). Het ISBN nummer is 9789075979572.
Wil jij ook gave foto's maken?
Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.
